James Ensor, Skeletons Warming Themselves_Kimbell Art Museum, Fort Worth, Texas
Als Oostendse, weliswaar aangespoeld in Gent, ben ik fan van Ensor. Ik had dan ook een topdagje in KMSKA met rondleiding door curator en Ensor-kenner Herwig Todts doorheen de expo’ Ensor stoutste dromen. Het impressionisme voorbij.’ Dat was in het kader van de opening van het Ensorjaar 2024. Van 28 september 2024 tot 19 januari 2025 kunnen bezoekers zich onderdompelen in de grootste overzichtstentoonstelling van James Ensor van de eeuw.
Het KMSKA – thuisbasis van de grootste Ensor-collectie ter wereld – toont hoe Ensor de kunstregels brak en ze vervolgens radicaal herschreef. Het Franse impressionisme lag hem niet. Alles wat griezelig of grotesk, grillig en grappig was des te meer. Daar toont hij ons zijn ‘stoutste dromen’. We zien Ensors Oestereetster naast Manet, Monet bij Adam en Eva, Ensor die zich meet met Munch of Nolde. Er zijn absolute topstukken uit gerenommeerde musea als het MoMa en Metropolitan in New York, het Chicago Art Institute, Musée d’Orsay en de National Gallery London te zien.
Dat maakt de expo zo aantrekkelijk. Voor het eerst toont een expo Ensors werk zo groots en zij aan zij met dat van kunstenaars die hem inspireren en met wie hij zich zonder enige schroom wil meten. Zelfs al heten die concurrenten Claude Monet, Edvard Munch of Édouard Manet.
Ensor blijkt razend ambitieus te zijn en wil de leider van de Belgische avant-garde worden. Al vroeg introduceert hij invloeden van de gevestigde Franse impressionisten in zijn werk. Maar Ensor zou Ensor niet zijn, mocht hij niet van de uitgestippelde weg afstappen om zijn eigen richting in te slaan. Werken als Adam en Eva uit het paradijs verjaagd tonen aan dat hij elementen, zoals een helder kleurenpalet, van het impressionisme oppikt. Ensor is echter niet geïnteresseerd in het tonen van de schoonheid van de wereld; hij wil net de verrukkelijke turbulentie ervan op doek brengen. Zijn experimentele stem wordt zo alsmaar duidelijker. Ensor is een vernieuwer, een gamechanger. ‘Vaak gedreven door tegenwind, zeilde ik naar fantastische streken’, aldus Ensor.
‘De Bekoring van Sint-Antonius’ uit het Art Institute Chicago lijkt de vrucht van een creatieve roes. Wie goed kijkt, ziet een uiterst complexe monumentale college-tekening. Je kijkt naar een gigantische collage van 51 vellen papier, gevuld met een hallucinante mix van maatschappijkritiek, wetenschap en techniek. Je zou het een kunstenaarsmanifest kunnen noemen helemaal uit Chicago overgekomen. Je ziet de heilige worstelen met net dezelfde verlokkingen als de gewone burgerman.
Zelf vond ik het werk ‘Skeletons Warming Themselves’ heel mooi. Het werk kwam overgevlogen uit het Art Museum Fort Worth in Texas. Sedert het Getty Museum in Los Angeles in 1986 Ensor Intrede van Christus in Brussel in 1889 kocht voor een naar verluidt fabelachtig bedrag, is de populariteit van Ensor wereldwijd, bij een breed publiek toegenomen.
James Ensor, De bekoring van Sint Antonius, The Art Institute of Chicago / Art Resource, NY/ Scala, Florence, Regenstein Endowment and the Louise B. and Frank H. Woods Purchase Fund
Je kan nog gaan kijken tot 19 januari 2025 naar deze vijfsterrententoonstelling. Je leert er niet alleen de Oostendse meester kennen maar ook zijn tijdgenoten. Je ziet hoe Ensor balanceerde tussen het koddige en het wrange. En de scenografie van de expo is uitmuntend. En zoals altijd in het vernieuwde KMSKA is het een uitgelezen tochtje om met de gehele familie te beleven. Er zit veel beweging, interactie, afwisseling en dialoog in de expo.
Expo van 28 september tot 19 januari 2025. Ik neem altijd trein tot in Berchem en dan tram 4 die vlak voor het museum stopt. Makkelijker kan niet ! Zeker reserveren vooraf. Met Museumpas gratis, onder de 18 ook gratis. Een volwassene betaalt 20 Euro. Jonger dan 26 betaal je 10 Euro.
Laat een reactie achter